22 Ιουλ 2009

όταν οι ένοχοι ανακυρήσσονται αθώοι

Ξημέρωμα Κυριακής 5 Μαρτίου του 2001, ο Παναγιώτης Βασιλέλλης «σβήνει». Οι πάντες δακρύζουν για το χαμό του τρίχρονου αγγέλου και θυμώνουν για τη σφραγίδα που αφήνει η γραφειοκρατία στο φάκελο Βασιλέλλη. Πίκρα και πόνος για την οικογένεια που δεν κατάφερε ποτέ να μεταφέρει τον Παναγιώτη στο «Memorial» της Νέας Υόρκης.

Σήμερα δόθηκε η χαριστική βολή από τον Άρειο Πάγο. Κανείς δε φέρει ευθύνη για το θάνατο του μικρού Βασιλέλλη, είναι όλοι αθώοι για το δικαστήριο, για την κοινή γνώμη όμως τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Όλος ο κόσμος που έκλαψε για την περιπέτεια αυτού του παιδιού, καταδίκασε με τις αυστηρότερες των ποινών εκείνους που του στέρησαν την ευκαιρία να ζήσει. Η απόφαση του Αρείου Πάγου είναι αμετάκλητη, με λίγα λόγια ο φάκελος Βασιλέλλη κλείνει και δεν ανοίγει ποτέ και για κανένα λόγο. Οι δικαστές απέρριψαν την αίτηση του αντιεισαγγελέα Δ. Λέκκου, ο οποίος ζητούσε να αναιρεθεί το βούλευμα σύμφωνα με το οποίο δεν προέκυπταν ποινικές ευθύνες για τους κατηγορούμενους στην υπόθεση.

Με λίγα λόγια, τέσσερα διευθυντικά στελέχη της Εθνικής Τράπεζας και ο τέως διευθυντής του νοσοκομείου παίδων «Αγία Σοφία» δε φέρουν καμία ευθύνη για το ότι ο Παναγιώτης Βασιλέλλης δεν μπόρεσε να νοσηλευτεί στη Νέα Υόρκη.

Λίγο μετά τη γέννηση του μικρού Παναγιώτη, οι γονείς του μάθαιναν τα δυσάρεστα νέα. Το αγγελούδι τους έπασχε από μία σπάνια μορφή καρκίνου. Νευροβλάστωμα δεξιού επινεφριδίου. Η είδηση έπεσε σαν κεραυνός. Για τη φτωχική οικογένεια από τη Γέρα της Μυτιλήνης ήταν αδύνατο να αντιμετωπίσει κάτι τέτοιο. Και τότε βοήθησαν όλοι οι Έλληνες. Στο λογαριασμό που άνοιξε στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, μαζεύτηκε μέσα σε μία νύχτα το ποσό των 296.404 ευρώ. Η ιστορία του μικρού Παναγιώτη συγκίνησε τόσο πολύ, που όλοι έβαλαν το χέρι στην τσέπη και έδωσαν από το υστέρημά τους.

Τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν ήταν αρκετά, για να μεταβεί ο μικρός Παναγιώτης στο «Memorial» της Νέας Υόρκης. Η οικογένεια χαμογέλασε. Υπήρχε πλέον ελπίδα.

Το αγόρι νοσηλευόταν στο νοσοκομείο παίδων «Αγία Σοφία» και η οικογένειά του περίμενε τη στιγμή που θα έφευγε για την Αμερική. Τέλος, όμως, στις ελπίδες και τα όνειρά τους έβαλε η γραφειοκρατία. Όταν ο πατέρας του μικρού Παναγιώτη πήγε στην τράπεζα για να εισπράξει τα χρήματα που είχαν συγκεντρωθεί, έμαθε ότι η σωτηρία του παιδιού του είχε κολλήσει στα «γρανάζια» της γραφειοκρατίας. Η τράπεζα και το υπουργείο Υγείας είχαν μπλοκάρει τα χρήματα.

Παρά τις εκκλήσεις της οικογένειας και την πίεση της κοινής γνώμης, οι υπεύθυνοι ήταν ανένδοτοι. Τα χρήματα των Ελλήνων, που προορίζονταν για τη σωτηρία ενός τρίχρονου παιδιού, παρέμεναν στα ταμεία της τράπεζας.

Τα ξημερώματα της Κυριακής, 5 Μαρτίου 2001, ο μικρός Παναγιώτης Βασιλέλλης άφησε την τελευταία του πνοή. Η είδηση του θανάτου του συγκίνησε το πανελλήνιο.

Η τραγική ειρωνεία; Στις 7 Μαρτίου, δύο μέρες μετά το θάνατο του παιδιού, η τράπεζα αποδέσμευσε τα χρήματα. Ήταν όμως αργά. Η οικογένεια του μικρού Παναγιώτη ποτέ δεν κατάλαβε γιατί η γραφειοκρατία και τα παρασκηνιακά παιχνίδια στοίχησαν τη ζωή του αγοριού.

Σήμερα, σχεδόν δέκα χρόνια μετά, με απόφαση του Αρείου Πάγου, ο Παναγιώτης Βασιλέλλης πεθαίνει για δεύτερη φορά. Όσοι καθυστέρησαν την εκταμίευση των χρημάτων είναι πλέον ελεύθεροι και οριστικά απαλλαγμένοι από οιαδήποτε ευθύνη. Η Δικαιοσύνη έβγαλε αθώους αυτούς που η κοινή γνώμη καταδικάζει εδώ και δέκα χρόνια. Το βούλευμα ήταν σαφές: Για το θάνατο του Παναγιώτη Βασιλέλλη, ο οποίος είχε ελπίδες να σωθεί αν ακολουθούσε την κατάλληλη θεραπεία στις ΗΠΑ, δεν ευθύνεται κανείς.

(από την διαδικτυακή εφημερίδα www.zougla.gr)

9 Ιουλ 2009

έκθεση για τον Έρωτα

Οτι ο έρωτας είναι θεός και μάλιστα φτερωτός, το ξέρουν όλοι. Γιατί κάποτε ευτύχησαν να τον νιώσουν να φτερουγίζει μέσα τους και έπειτα από λίγο να χάνεται. Συνήθως απεικονίζεται σαν παιδάκι, χαριτωμένος και παιχνιδιάρης, ζωσμένος το τόξο του ή ιππεύοντας μία στρουμπουλή χήνα. Θεωρείται γονιμοποιός, μουσικο-θεατρικός, φιλοσοφικός και ταφικός.

Ερωτας που τεντώνει το τόξο του (1ου - 2ου αι. μ.Χ.). Ρωμαϊκό αντίγραφο σε μάρμαρο του χάλκινου πρωτοτύπου, που φιλοτέχνησε ο Λύσιππος τον 4ο αι. π.Χ. για το Ιερό του Ερωτα στις Θεσπιές Βοιωτίας (Μουσείο Λούβρου)
Θα χορτάσουμε μικρούς αεικίνητους, πονηρούς έρωτες. Θα τους δούμε να θηλάζουν ή να αγκαλιάζουν Αφροδίτες, να κοιμούνται στην αγκαλιά της με τον δίδυμο αδελφό τους Ιμερο, να φτερουγίζουν στους ώμους νιόπαντρων ζευγαριών, να παλεύουν με τον Αντέρωτα και να ερωτοτροπούν ξεδιάντροπα με νέους, ακόμη και με παιδιά.

Με μια έκθεση με αυτό το ελκυστικό θέμα και με τίτλο «Ερως: από τη Θεογονία του Ησιόδου στην ύστερη αρχαιότητα» αποφάσισε να εγκαινιάσει τη χειμερινή περίοδο το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Νοέμβριος 2009 - Απρίλιος 2010). Ο διευθυντής του, καθηγητής Ν. Σταμπολίδης, που δεν του λείπει φαντασία και τόλμη, λέει πως ήταν η τελευταία ιδέα που ήθελε να υλοποιήσει η αείμνηστη Ντόλη Γουλανδρή, αλλά η ξαφνική «αναχώρησή» της, τους ματαίωσε τα σχέδια.

Φέτος το Μουσείο τόλμησε να βάλει εμπρός το φιλόδοξο αυτό σχέδιο, αντιπαραθέτοντας «στη μαυρίλα» των ημερών «μια νότα δροσιάς και αισιοδοξίας». Στόχος «να προβληθεί μια κυρίαρχη μορφή στην ανθρώπινη σκέψη και τον πολιτισμό, ο φτερωτός Ερωτας, με τον οποίο η ανθρωπότητα ασχολείται από την αυγή του πολιτισμού της έως σήμερα, αδυνατώντας να τον δαμάσει αλλά και να προχωρήσει δίχως αυτόν».

Οι αρχαίοι, ως γνωστόν, δεν είχαν τις δικές μας αναστολές και το υλικό που μας παρέδωσαν ίσως να κάνει κάποιους να κοκκινήσουν. Μη φανταστείτε όμως ότι γίνεται καμία προσπάθεια να κρυφτεί κάτι. Στις επτά θεματικές ενότητες της έκθεσης θα παρουσιαστεί ο ετερόφυλος έρωτας (θεών, ηρώων και θνητών), αλλά και ο όμοιος έρωτας (εταίρες με εταίρες, νέοι με νέους). Παράλληλα θα δούμε τον φιλοσοφικό έρωτα, αλλά και τον αγοραίο (με πόρνες, οίκους ανοχής και συμπόσια). Θα εκτεθούν επίσης φαλλικά σύμβολα (γονιμότητας ή αποτροπαϊκά) και συνευρέσεις βουκολικές και ζωώδεις (μεταξύ σατύρων και μαινάδων, ακόμη και σκηνές κτηνοβασίας).

Ο κ. Σταμπολίδης διευκρινίζει πως «δεν βλέπουμε τον έρωτα μέσα από την κλειδαρότρυπα. Θέλουμε να προσφέρουμε στον επισκέπτη τη δυνατότητα να κάνει την αντιπαραβολή με ό,τι συμβαίνει σήμερα. Να διαπιστώσει πως εκείνη η θαυμαστή ισορροπία, που υπήρχε στη στάση ζωής και τη φιλοσοφία των αρχαίων, δεν υπάρχει πια. Το σώμα σήμερα είναι εμπορεύσιμο, δεν έχει την ερωτική και ηθική υπόσταση του τότε».

Βεβαίως «έχουμε και αρχαία έργα τέχνης που θα τα χαρακτηρίζαμε σήμερα "απαγορευμένα". Δεν προτίθεται, βέβαια, να βάλει παραβάν και ταμπέλα "μόνο για ενήλικες". Ωστόσο, ίσως για τον φόβο των σεμνότυφων ή νεοσυντηρητικών, θα αναρτηθεί στον δεύτερο όροφο, όπου θα εκτίθεται η σχετική ενότητα, η επιγραφή: "Επιτρέπεται σε νέους άνω των 16 ετών, με συνοδό (δάσκαλο ή καθηγητή)"».

Στην έκθεση αυτή δέχτηκαν να συμμετάσχουν 27 αρχαιολογικά μουσεία της χώρας δανείζοντας πρόθυμα (με ελάχιστες εξαιρέσεις) 171 έργα. Ανάμεσά τους το Εθνικό Αρχαιολογικό, το Αρχαιολογικό Θεσσαλονίκης, της Αρχαίας Αγοράς, του Κεραμεικού, της Δήλου, της Καβάλας, της Θήβας, της Πέλλας κ.ά. Θα έρθουν επίσης από το εξωτερικό 130 έργα, εκ των οποίων τα 64 από την Ιταλία, το Μουσείο του Βατικανού και τη Σικελία. Πλούσιο υλικό μας έρχεται και από την Κύπρο, ενώ το Λούβρο στέλνει έξι έργα, ανάμεσα στα οποία και τον περίφημο Ερωτα του Λυσίππου σε ρωμαϊκό αντίγραφο.

Πέρα από τα γνωστά αγαλματίδια τοξωτών ερώτων, θα δούμε υπέροχα λουτροφόρα αγγεία με γαμήλιες παραστάσεις, έναν φαλλόσχημο βωμίσκο που φέρει την επιγραφή «βωμός πάντων θεών», κοσμήματα, ερωτικούς καταδέσμους (μάγια) κ.ά.

(από την διαδικτυακή έκδοση της ελευθεροτυπίας-www.enet.gr)

ο κύριος Σλίμαν είναι εδώ

Κι όμως ο κύριος Σλίμαν είναι εδώ.Για ένα μήνα ξαναγυρίζει στο σπίτι του στο Ιλίου Μέλαθρον(Πανεπιστημίου 12).

Μια ομάδα φοιτητών από το Πάντειο Πανεπιστήμιο βάλθηκε να ξαναζωντανέψει τον ίδιο, την οικογένεια και τους φίλους του, που περνούσαν το κατώφλι του σπιτιού τους κάθε Πέμπτη, όλη την υψηλή κοινωνία της Αθήνας του 19ου αιώνα. Μας δείχνουν την αίθουσα δεξιώσεων, το θερινό γραφείο του Σλίμαν, τα υπνοδωμάτια του ζεύγους και των δύο παιδιών με τα παιχνίδια τους, αλλά και την ίδια τη Σοφία Σλίμαν να κατεβαίνει τη μαρμάρινη σκάλα.

Γνώριμοι ήχοι δεξίωσης με ποτήρια, συνομιλίες και γέλια, αντικείμενα της εποχής, ένα φουστάνι και το σερβίτσιο τσαγιού της οικογένειας θα ξαναδώσουν ζωή στο πανέμορφο σπίτι, το κατάκοσμο με πομπηιανές τοιχογραφίες και ψηφιδωτά δάπεδα με τα ευρήματα του Σλίμαν από την Τροία.

Πρόκειται για μια ευφάνταση παρέμβαση στο ιστορικό κτήριο με τίτλο «Ο κύριος Σλίμαν δεν είναι εδώ», που ετοίμασαν 21 φοιτητές του Τμήματος Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου, στο πλαίσιο του εργαστηριακού μαθήματος «Σχεδιασμός και Οργάνωση Εκθέσεων» της λέκτορα Ανδρομάχης Γκαζή.

Στόχος είναι να φωτιστεί το ίδιο το κτήριο και οι άνθρωποι που έζησαν εκεί, μας είπαν οι φοιτητές. Γιατί, αυτό το κόσμημα της οδού Πανεπιστημίου που εγκαινιάστηκε με λαμπρή δεξίωση στις 30 Ιανουαρίου 1881, κτίστηκε από τον Γερμανό αρχιτέκτονα και προσωπικό φίλο του Σλίμαν, Ερνέστο Τσίλερ, και αποτέλεσε σημείο αναφοράς της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής των Αθηνών ώς το 1927. Τότε αγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο και στέγασε αρχικά το Συμβούλιο της Επικρατείας και τον Αρειο Πάγο. Μετά, περιήλθε στο υπουργείο Πολιτισμού και αφού συντηρήθηκε, εγκαταστάθηκε σε αυτό το Νομισματικό Μουσείο.


Ζωντανεύει η Σοφία Σλίμαν με ενθυμήματα της εποχής της και ένα φόρεμα του 19ου αιώνα
Η έρευνα των φοιτητών επικεντρώθηκε στην αθηναϊκή ζωή του 19ου αιώνα. Το κτήριο χρησιμοποιείται ως το καλύτερα σωζόμενο δείγμα αρχιτεκτονικής εκείνης της εποχής και ως «σκεύος» πολύτιμο της ζωής ενός σπουδαίου φιλέλληνα, λάτρη του Ομήρου, που «η φιλομάθεια και το πείσμα του τον κατέστησαν από νεαρή ηλικία επιτυχημένο επιχειρηματία και εκατομμυριούχο», όπως επισημαίνουν οι φοιτητές στα επεξηγηματικά τους κείμενα.

«Γύρω στα σαράντα του ο Σλίμαν (1822-1890) αποφάσισε να ασχοληθεί συστηματικά με την αρχαιολογία και να πραγματοποιήσει το όνειρό του, να αποδείξει ότι η Τροία υπάρχει. Με την επιμονή και την οικονομική του επιφάνεια κατόρθωσε να πάρει την άδεια για ανασκαφές από το τουρκικό κράτος και να γίνει όντως αυτός που ανακάλυψε την Τροία (αν και όχι την ομηρική όπως πίστευε). Ακολούθησαν ανασκαφές στις Μυκήνες, στον Ορχομενό, στην Τίρυνθα. Οι μέθοδοί του κατακρίθηκαν αλλά η συμβολή του στη μελέτη της ελληνικής προϊστορίας υπήρξε σημαντική».

Στο πλευρό του είχε μια Ελληνίδα σύντροφο, τη Σοφία Εγκαστρωμένου (Καστριώτη). Την παντρεύτηκε στα 47 του, ενώ εκείνη ήταν μόλις 17 ετών και απέκτησαν δύο παιδιά.

Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν και με άλλα μάτια το Νομισματικό Μουσείο. Δεν θα σκύψουν στις βιτρίνες για να θαυμάσουν τα ασημένια αθηναϊκά δεκάδραχμα, όσο σπάνια κι αν είναι. Θα αφεθούν να απολαύσουν την οικογενειακή ατμόσφαιρα των ανθρώπων που ζούσαν εκεί πριν από εκατό χρόνια. Θα τους υποδεχθούν υπηρέτες (σε χάρτινες φιγούρες) που θα τους ξεναγήσουν στη σάλα, στο γραφείο και στα ενδότερα του σπιτιού. Οι εκπλήξεις που υπόσχονται οι φοιτητές, πολλές. Δεν μπορούμε, φυσικά, να τις αποκαλύψουμε.

* Μέχρι 30 Ιουλίου. Τρίτη-Κυριακή 8 π.μ.- 8 μ.μ. Δευτέρα 1.30 μ.- 8 μ.μ. Τηλ. 210-3643774, 210-3612519.

(από την διαδικτυακή έκδοση της ελευθεροτυπίας-www.enet.gr)